-
1 εκλαμβανω
(fut. ἐκλήψομαι)1) захватывать, брать2) брать, перенимать, заимствовать(τοὺς τῶν Ἀχαιῶν ἐθισμοὺς καὴ νόμους ἐκλαβεῖν Polyb. - ср. 6)
3) получать(ἐν ταῖς συνθήκαις τι παρά τινος Isocr.)
ἐκλαβεῖν τι ἀριστεῖα Soph. — получить что-л. в награду за доблесть;δίκας ἐκλαβεῖν παρά τινος Plat. — покарать кого-л.4) принимать в себя, поглощать5) воспринимать, усваивать6) понимать, истолковывать(τοὺς νόμους οὕτως ὥσπερ ἐγώ Lys. - ср. 2; ἐπὴ τὸ χεῖρόν τι Arst.; τέν αἰτίαν καλῶς Plut.)
7) принимать на себяἐ. ἐπὴ τέν Ἑλλάδα ἔργα Her. — брать на себя поручения по всей Греции;
ἐκλαβεῖν παρὰ τῆς πόλεως πίνακα γράψαι Plut. — принять от города заказ на картину -
2 εγγραφω
1) вырезывать, начертать, изображать(γράμματα ἐν στήλῃ и ζῷα ἐς τέν ἐσθῆτα Her.)
2) записывать, вписывать(τοὺς νόμους Lys.; ἐν ἐπιστολῇ ἐγγράψασθαι Thuc.)
3) записывать, вносить в списки(εἰς τοὺς ἐφήβους Plat.; εἰς τό ληξιαρχικὸν γραμματεῖον Aeschin.; τοῖς πράκτορσιν Dem.; εἰς τοὺς ἀτίμους Plut.; εἰς τοὺς δημότας ἐγγραφῆναι Dem.)
4) перен. запечатлевать(μέλλουσι τοιαῦται διάνοιαι ἐγγραφήσεσθαι ἀνθρώποις Xen.; med. ἐ. τι μνήμοσιν δέλτοις φρενῶν Aesch.)
-
3 παραλαμβανω
(fut. παραλήψομαι - ион. παραλάμψομαι, aor. παρέλαβον)1) получать по наследству, наследовать(πολλέν οὐσίαν παρὰ τοῦ πατρός Dem.; τοὺς νόμους παρὰ τῶν προγόνων Isocr.; τέν βασιληΐην Her.)
οἱ παρειλημμένοι μῦθοι Arst. — унаследованные сказания, предания;τὰ παρειλημμένα Arst. — традиционные учения2) принимать на себя(τέν ἀρχήν Plat.; τὰ τῆς πόλεως πράγματα Arph.)
τὰ παραλαμβανόμενα Her. — предприятия, начинания3) брать (себе)(τὸ βιβλίον Plat.)
παραλαβὼν τὸν λόγον Polyb. — взяв слово;π. ἐπὴ βραχύ Polyb. — сжато излагать;συμβούλους π. Arst. — брать себе в союзники;π. τὸν θυμόν Plut. — разгорячаться, раздражаться4) привлекать, приглашать(μάρτυρας Dem.; πρὸς τὰς ἑστιάσεις τινά Diod.; εἰς τὸ συσσίτιον Plut.)
5) принимать(τέν παῖδα Her.)
τινὰ ἐπὴ ξείνια π. Her. — принимать кого-л. в число близких друзей;π. τοὺς παῖδας Plat. — принимать на воспитание детей6) воспринимать, слышать(τι περί τινα Thuc., περί τινος Polyb. и τι ἀπό τινος NT.; τοῦτο τὸ ἔπος Her.)
π. ἀλήθειάν τινος Her. — убедиться в чьей-л. правдивости;ἀκοῇ π. Her. — знать понаслышке7) перенимать(σοφίαν παρά τινος Plat.)
8) застигать, заставатьπ. τοὺς Ἕλληνας οἴκοι σκηνοῦντας Xen. — найти (застать) греков живущими (отдельными) домами
9) захватывать(τινά Her.; τὰς ναῦς Thuc.)
π. οὐδὲν τῆς ἐσόδου Her. — нисколько не овладеть подступом;π. τοὺς πολλοὺς ἐκ παίδων Plat. — получить влияние над многими из детей10) подхватывать, использовать(τὸ οὔνομά τινος Her.)
-
4 επιλεγω
I[λέγω III] (aor. ἐπέλεξα)1) (после чего-л. или при чем-л.) говорить, (к сказанному) добавлять, присовокуплять(λόγον τόνδε Her.; τεκμήρια Thuc.; τινί τι Xen.; φωνήν τινος Arst.)
ἐπιλέγεται δέ τις καὴ μῦθος ὡς … Arst. — к этому добавляется еще басня о том, как …2) приписывать(τινί τι и τινὴ ὅτι … Arst.)
3) тж. med. называть по имени, именовать(τοὺς ἐναγέας Her.; κιθαρῳδικοὺς τοὺς νόμους Plat.; κολυμβήθρα ἥ ἐπιλεγομένη Ἑβραϊοτὴ Βηθσαϊδά NT.)
μηδ΄ ἐπιλεχθῇς Ἀγαμεμνονίαν εἶναί μ΄ ἄλοχον Aesch. — и не называй меня супругой АгамемнонаII[λέγω II]1) преимущ. med. выбирать, избирать(τῶν ἀρίστων ὁμιλίην Her.; med. τοὺς βελτίστους τῶν εἱλώτων Thuc.; πεντακισχιλίους Σπαρτιατῶν Plut.)
2) med. ( о войске) набирать(στρατιώτιδας γυναῖκας Diod.)
3) med. раздумывать, размышлять, обдумывать(ταῦτα Her., Plut.)
4) med. думать, заботиться(τὰ πρήγματά τινος Her.)
οὐδαμὰ ἐπιλεξάμενος μή τις ἐπανασταίη Her. — нисколько не опасаясь, что кто-л. поднимет восстание;πᾶν ἐπιλεγόμενος πείσεσθαι χρῆμα Her. — учитывая, что случиться может всякое5) med. прочитывать(τὸ βιβλίον, τὰ γράμματα Her.)
-
5 περιστελλω
1) закрывать, покрывать, одевать(θνατὰ μέλη Pind.; τοὺς πόδας Arst.)
π. ἑαυτόν τινι Plut. — одеться во что-л.2) обряжать к погребению, убирать (sc. τὸν τεθνεῶτα Her.)3) погребать, хоронить(τὸ δέμας τινός Soph.; τοὺς γονέας τελευτήσαντας Plat.)
4) готовить (sc. σφαγέα Soph.); устраивать(τάφον Soph.)
5) охранять, защищать, беречь(τοὺς νόμους Her.; τὰ πάτρια Dem.)
6) заботиться, печься, окружать заботой(ἀοιδάν Pind.; ἔργα Theocr.)
π. ἀλλήλους Her. — помогать друг другу7) укрывать, скрывать(γλώσσῃ τἄδικα Eur.; τὰ ἁμαρτήματα Polyb.)
-
6 προστασσω
атт. προστάττω1) приставлять, ставить впереди или во главеπροσταχθεὴς πέμπταισι πύλαις Aesch. — назначенный защищать пятые ворота;
δορὸς ἐν χειμῶνι προστεταγμένος Soph. — поставленный во главе боевой бури, т.е. стоящий на боевом посту;Γύλιππον προστάξαι ἄρχοντα τοῖς Συρακοσίοις Thuc. — назначить Гилиппа командующим сиракузскими войсками2) причислять, приписывать, относитьπρὸς τοῖσι ἔθνεσι τοὺς πλησιοχώρους π. Her. — отнести (т.е. причислить) к (отдельным) народам (их) ближайших соседей;
στρατηγῷ (τινι) προστεταγμένοι Thuc. — подчиненные тому или иному военачальнику3) тж. med. предписывать, приказывать, поручать(τινί τι Her., Xen., Plat., Arst., реже τινὴ περί τινος Dem.; προσταχθὲν αὐτῷ ἀναγράψαι τοὺς νόμους τοὺς Σόλωνος Lys.)
ὥσπερ προσετάχθησαν Thuc. — как им было приказано;τὸ προσταχθέν, τὸ προστεταγμένον и τὸ προσταχθησόμενον Her., Xen., Soph. — приказ(ание), предписание, поручение;πλείω τῶν ὑπὸ τῆς πόλεως προσταττομένων Lys. — больше, чем предписывается государством;οἱ προστεταγμένοι κατὰ πύστιν Thuc. — получившие приказание о разведке;προστεταγμένοι καιροί NT. — установленные сроки -
7 κακουργεω
1) творить зло, совершать преступление(κ. καὴ ἀδικεῖν Arph.)
ὥπος οἱ νέοι μηδὲν κακουργῶσι Plat. — (заботиться), чтобы молодые люди не бесчинствовали2) причинять зло, наносить вред(τοῖς προβάτοις Plat.; περὴ τοὺς πολίτας Plat.)
ὡς μηδ΄ ὅ ἐκ τῆς κεφαλῆς ἱδρὼς κακουργῇ Xen. — (глаза защищены бровями), чтобы (стекающий) с головы пот не причинял им вреда3) разорять, разрушать(τέν πόλιν Plat., Arst.; τέν χώραν καὴ τὰ κτήματα Plat.)
4) извращать, искажать, портить(τὸν λόγον Plat.; τοὺς νόμους Dem.; τέν μουσικήν Plut.)
κ. ἐν τοῖς λόγοις Plat. — недобросовестно спорить, играть словами, передергивать -
8 υπομενω
1) оставаться (позади, на месте и т.п.) Hom., Plat.οἱ ὑπομένοντες Thuc. и οἱ ὑπομείναντες Xen. — оставшиеся (дома);
τὸ ὑπομένον ἐν Σπάρτῃ Her. — то, что осталось в Спарте2) оставаться в живых3) быть устойчивым, неподвижным, постоянным4) твердо стоять, выдерживать напор(ὑ. τε καὴ καρτερεῖν Plat.)
Ἀργεῖοι ὑπέμειναν ἀολλέες Hom. — аргивяне сомкнутыми рядами стойко держались;ἐς ἀλκέν ὑπομεῖναι Thuc. — схватиться врукопашную;πολλοὺς χρόνους ὑπομεμενηκώς τέν πολιορκίαν Polyb. — выдержавший долгую осаду;καὴ χάριτας καὴ ἀπειλὰς ὑπομεῖναι Dem. — устоять как перед милостями, так и перед угрозами;οἱ δ΄ οὐχ ὑπέμειναν Lys. — они не стали настаивать;ὑπομείνωμεν τοῦτον τὸν λόγον Plat. — будем держаться этого положения;οὐχ ὑπομεῖναι τέν κρίσιν Lys., Aeschin. — уклониться от суда;ὑπομένων πονεῖν Xen. — упорно работающий;ὑπομείνας εἰς τέλος NT. — претерпевший до конца5) сносить, выдерживать, терпеть(τέν δουλείαν Thuc.; τέν ἀλγηδόνα Plat.)
οὐχ ὑπομένει ὠφελούμενος Plat. — он не терпит, чтобы ему оказывали услуги;οὐχ ὑπομεῖναι τὰς δωρεάς Isocr. — отвергнуть дары;ὑπομεῖναι τοὺς νόμους Dem. — подчиниться законам6) решаться, отваживаться, принимать на себяτοὺς ἐκ τοῦ πολέμου κινδύνους ὑπομεῖναι Isocr. — пойти на военные опасности;
ἔτι ὑπομένεις με κηδεύων Soph. — и ты решаешься заботиться обо мне;ὑπόμεινον προστάξας τοῖς ἡγεμόσι Xen. — потрудись дать распоряжение военачальникам;τέν πόλιν ἐκλιπεῖν ὑπομεῖναι Dem. — решиться оставить город;εἰ ὑπομενέουσι χεῖρας ἐμοὴ ἀνταειρόμενοι ; Her. — (скажи), дерзнут ли они поднять на меня руку?7) ожидать, поджидать(τέν ἑορτήν Thuc.; ὅσα ἡμᾶς ἐν ὑστέρῳ χρόνῳ ὑπέμενεν Plat.)
ἥ ὑπομένουσά τινα κόλασις Polyb. — ожидающая кого-л. кара -
9 αδιαπτωτος
21) безошибочный(κατάληψις Sext.)
2) безусловный, неукоснительный(κομιδέ κατὰ τοὺς νόμους Polyb.)
-
10 αναδευω
-
11 απογραφω
1) тж. med. списывать, переписывать(τέν ἐπωδέν παρά τινος Plat.: τοὺς νόμους Plut.)
2) переписывать, вносить в списки, записывать, регистрировать(ἔθνος ἓν ἕκαστον Her.: τὸ πλῆθος τῆς οὐσίας Plat.)
; med. записываться(πρὸς τὸν ταξίαρχον Xen.)
ἐπὴ στρατηγίαν πολιτικέν ἀπογράψασθαι Plut. — зарегистрироваться в качестве соискателя на пост претора по делам (римских) граждан (лат. praetor urbanus)3) тж. med. подавать жалобу, обвинять(ἀπογράφεσθαι ἀπογραφήν Dem.)
ἀπογράψαι τινὰ ποιεῖν τι Lys. — подать на кого-л. жалобу за совершение какого-л. действия4) med. переводить -
12 διαπτυσσω
атт. διαπτύττω1) рассекать, разрубать(τὸ κράνος Diod.)
2) разворачивать, развертывать3) раскрывать, обнаруживать(τὸ πρᾶγμα Eur.; τὸν ἔρωτα Plut.)
διαπτυχθέντες ὤφθησαν κενοί Soph. — будучи разоблачены, (лжемудрецы) оказались бессодержательными4) складывать, сворачивать -
13 διαφυλασσω
атт. διαφῠλάττω1) тщательно охранять(πόλιν Her., Isocr., med. Eur.; πάροδον Lys.; τὰ τείχη Plut.)
2) хранить, соблюдать, блюсти(τοὺς νόμους Plat.; εἰρήνην Dem.; πίστιν Polyb.)
δ. ὅτι … Plat. и ὅπως … Arst. — следить за тем, чтобы …;δ. τὸ μέ σπουδάζειν ἐπί τινι Plat. — оставаться равнодушным к чему-л.3) сохранять в памяти(τι Luc.)
-
14 εγχαρασσω
атт. ἐγχᾰράττω вырезывать, начертывать(τοὺς νόμους τοῖς ἄξοσι, γράμματα κατὰ τῶν λίθων Plut.; νόμισμα ἐγκεχαραγμένον Luc.)
-
15 εμφραγμα
- ατος τό загородка, преграда(καταπλάττειν ἐμφράγμασι Plut.; τοὺς νόμους ἐμφράγματα ποιεῖσθαι τῶν ἁμαρτημάτων Isocr.)
-
16 εξηγησις
- εως ἥ1) изложение, рассказ Thuc.ἡ ὑπὲρ τῶν προγεγονότων ἐ. Polyb. — повествование о прошлом
2) разъяснение, (ис)толкование(περὴ τοὺς νόμους Plat.; ἐνυπνίων Diod.)
3) руководство, указание -
17 εποπτευω
1) наблюдать, надзирать, присматривать(ἔργα Hom., Hes.)
2) быть свидетелем, видеть(μάχην Aesch.)
3) взирать зорким оком, (зорко) охранять(ἐ. καὴ φυλάττειν Dem.)
Ἑρμῆς πατρῷα ἐποπτεύων κράτη Aesch. — Гермес, стоящий на страже отчего владычества (т.е. Зевсовой власти);οἱ περὴ τοὺς νόμους ἐποπτεύοντες Plat. — блюстители законов4) становиться или быть эпоптом (см. ἐπόπτης См. εποπτης), быть допущенным к высшей степени посвящения Plat., Plut.5) (духовно) видеть, созерцать(εὐδαίμονα φάσματα Plat.)
6) быть на вершине блаженства -
18 ευχερως
1) легко, спокойно(φέρειν τι Plat., Dem.) μάλα εὐ. ἐξέπιε Plat. ( Сократ) спокойно выпил (чашу с ядом)
2) легко, с готовностьюεὐ. ἔχειν πρός τι Arst. — охотно предаваться чему-л.
3) легкомысленно(λέγειν τι Plat., Arst., Plut.; λύειν τοὺς νόμους Arst.)
-
19 κατα
I.I(τᾰ) praep. cum gen. или acc. (перед начальной придыхат. гласной - καθ΄; перед γ, κ, μ, ν, π, φ, ῥ, τ и θ иногда, особ. в древнем эпосе, переходит в κάγ, κάκ, κάμ, κάν, κάπ, κάρ, κάτ; при перестановке - анастрофа: Ἀτρειδῶν κάτα Soph.)1) cum gen.(1) (сверху) вниз, с(κατ΄ Ἰδαίων ὀρέων Hom.)
καθ΄ ἵππων ἀΐξαντες Hom. — соскочив с колесниц;ἁλλόμενοι κ. τῆς πέτρας Xen. — спрыгнув со скалы(2) вниз на, в(αἰχμέ κ. γαίης ᾤχετο Hom.)
κ. χθονὸς ὄμματα πήξας Hom. — потупив очи в землю;κ. στόματος χέειν νέκταρ Theocr. — лить нектар в рот;μύρον κ. τῆς κεφαλῆς καταχεῖν Plat. — лить мирру на голову;κ. τοῦ πυρός σπένδειν Plat. — брызгать в огонь(3) на протяжении, по(κ. τῆς χώρας Polyb.)
οἱ πολέμιοι ἦκαν ἑαυτοὺς κ. τῆς χιόνος εἰς τέν νάπην Xen. — противники бросились по снегу в долину(4) в, под(καταδεδυκέναι или ἀφανίζεσθαι κ. τῆς θαλάσσης Her.; κ. γῆς γενέσθαι Xen.)
οἱ κ. χθονὸς θεοί Aesch. — подземные боги;ὅ κ. γῆς Xen. — погребенный, т.е. покойный;κ. νώτου τινός Her. — за спиной, позади, сзади;κ. προσώπου Thuc. — спереди;βαίνειν κ. ἀντιθύρων Soph. — выйти в сени(5) против, наψεύδεσθαι κ. τινος Lys. — клеветать на кого-л.;
κ. ἑαυτοῦ ἐρεῖν Plat. — говорить против, т.е. обвинять самого себя;ψῆφος κ. τινος Aesch., Eur.; — приговор в осуждение кого-л.;καθ΄ αὑτοῖν λόγχας στήσαντε Soph. — направив друг в друга (свои) копья;(λόγος) κ. Ἀλκιβιάδου Lys. — (обвинительная) речь против Алкивиада(6) за, в пользу(οἱ κ. τοῦ Δημοσθένους ἔπαινοι Aeschin.)
ὃ καὴ μέγιστόν ἐστι καθ΄ ὑμῶν ἐγκώμιον Dem. — это величайшая похвала, какую можно высказать в вашу пользу(7) в отношении, касательно, по поводу, насчет(κ. Περσῶν λέγειν τι Xen.)
σκοπεῖν τι κατ΄ ἀνθρώπων Plat. — рассматривать что-л. по отношению к людям;καθ΄ ἱερῶν ὀμνύναι Arph. — клясться священной жертвой;ὀμεῖσθαι κ. τῶν παίδων Dem. — поклясться (своими) детьми;εὐχέν ποιήσασθαι κ. χιλίων χιμάρων Arph. — дать обет насчет тысячи коз, т.е. принести в жертву тысячу коз;καθ΄ ὅλου Arst. — в целом;κ. παντός Arst. — в общем, вообще(8) в продолжение, в течение(κ. παντὸς τοῦ χρόνου Dem.)
2) cum acc.(1) в, на, поκ. πτόλιν Hom. — в городе;
κ. ῥόον Her. — вниз по течению;κ. τὸν Ἰλισσόν Plat. — вниз по (реке) Илиссу;κ. κρατερὰς ὑσμίνας Hom. — в тяжелых битвах;κ. ῥωπήϊα πυκνά Hom. — в густом кустарнике;ἥ κ. οἴκους Soph. — та, которая (находится) в доме;οἱ κ. τὸν Ἀρκαδικὸν πελτασταί Xen. — аркадские пельтасты;οἱ κατ΄ οἶκον Soph. — живущие в доме, домашние, домочадцы;κ. θυμόν или κ. φρένα Hom. — в душе, в уме;κ. πᾶσαν τέν γῆν Her. — по всей земле;κ. τὸν οὐρανόν Plat. — по небу;κατ΄ ἀγρίαν ὕλην ἀλωμένη Soph. — блуждающая по дикому лесу;κ. στῆθος βάλλειν Hom. — поразить в грудь;ὁρμᾶν κ. τινα Xen. — устремляться на кого-л.;κ. τοῦτο τὸ χωρίον γίνεσθαι Her. — прибыть в это место;ἐπεὰν κ. τοῦτο γένωμαι τοῦ λόγου Her. — когда я дойду до этого вопроса;κ. τὠυτὸ γενόμενοι Her. — сойдясь в этом вопросе, т.е. единогласно;λέγειν κ. τινα Xen. — говорить (обращаясь к) кому-л.;κ. πάντα τὰ μέλη Plat. — по всем членам, по всему телу;κ. τὰς πύλας Xen. — у ворот;κ. γῆν καὴ κ. θάλατταν Xen. — с земли и с моря;κ. βορέαν ἑστηκώς Thuc. — находящийся на севере, северный;κ. ταύτην τέν ὁδόν Soph. — по этой дороге;κ. ἴχνος Aesch. — по следу, следом;κ. στίβον Her. и κ. πόδας Thuc. — по пятам, неотступно;κ. οὖρον Soph. — с попутным ветром;παρελθεῖν κ. τινα Her. — пройти мимо кого-л.(2) (на)против, уκατ΄ ὄμματά τινι Soph. — на глазах у кого-л.;
κ. Σινώπην πόλιν Her. — у или близ города Синопа;κ. Λακεδαιμονίους Her. — лицом к лицу с лакедемонянами(3) около, приблизительно(κ. πεντήκοντα Her.)
; κατ΄ οὐδέν Her. почти ничего(4) во время, в течение, в продолжениеκ. Ἄμασιν βασιλεύοντα Her. — в царствование Амасиса;
κ. τὸν πόλεμον Her. — во время войны;κατ΄ ἦμαρ καὴ κατ΄ εὐφρόνην ἀεί Soph. — ежедневно и еженощно;καθ΄ ἡμέραν Aesch. — ежедневно;ὅ καθ΄ ἡμέραν Soph., Dem.; — ежедневный, повседневный;μίαν καθ΄ ἡμέραν Soph. — в один день;κ. φῶς Xen. — при (дневном) свете, засветло;οἱ καθ΄ ἑαυτούς Xen. и οἱ κατ΄ ἐκείνους Dem. — их современники;οἱ καθ΄ αὑτοὺς Ἕλληνες Thuc. — (лучшие) греки своей эпохи(5) ( разделительно) по(κρίνειν ἄνδρας κ. φῦλα, κ. φρήτρας Hom.; κ. κώμας κατῳκῆσθαι Her.)
καθ΄ ἑπτά Arph. — по семи;κατ΄ ὀλίγας (sc. ναῦς) Thuc. — по небольшому количеству кораблей;κατ΄ ἄνδρα αἰχμάλωτον Her. — за каждого пленника;καθ΄ ἑαυτόν Xen. — (каждый) сам по себе, поодиночке;(στρατιὰ) κ. ἕνδεκα μέρη κεκοσμημένη Plat. — войско, разделенное на одиннадцать частей;κ. μέρος μερισθέντες Xen. — разделившись на части;κ. σμικρὸν ἀποκρίνεσθαι Plat. — отвечать на отдельные мелкие вопросы;κ. εἴδη διαιρεῖσθαι Plat. — различать по видам;κατ΄ ἕνα μαχεόμενοι Her. — сражаясь один на один;κατ΄ ἔπος βασανίζειν τὰς τραγῳδίας Arph. — разбирать трагедии слово за словом(6) ( обособительно)κ. σφέας μαχέσονται Hom. — каждый (из ахеян) будет сражаться за себя;
μόνος καθ΄ αὑτόν Soph. — только о себе;λέγων κ. σαυτόν Plat. — говоря сам, т.е. вместо собеседника;αὐτὸ καθ΄ αὑτὸ ἕκαστον Plat. — каждый элемент в отдельности;(7) ( цель) для, ради, из-заκ. πρῆξιν Hom. — ради дела, по делам;
κ. ληΐην Her. — ради добычи, т.е. для набегов;βήμεναι κ. δαῖτα Hom. — идти на пир;κ. βίου καὴ γῆς ζήτησιν Her. — в поисках пропитания и местожительства;κ. ζήτησίν τινα πέμπειν Soph. — послать кого-л. на поиски;ἦλθες κ. τί ; Arph. — зачем ты пришел?(8) ( причинность) из-за, вследствиеκ. φθόνον τινός Aesch. — из зависти к кому-л.;
κ. τήν τούτου προθυμίην Her. — по его воле;κατ΄ αὐτὸ τοῦτο Plat. — по этой самой причине;ἥ καθ΄ Ἡρόδοτον ἱστορία Diod. — история Геродота;τὸ κ. Ματθαῖον εὐαγγέλιον NT. — евангелие от Матфея(9) (образ, способ) по, согласноοὔτι καθ΄ ἡμέτερον νόον Hom. — не в соответствии с нашим мнением;
κ. μοῖραν, κ. κόσμον или κατ΄ αἶσαν Hom. — как следует, как полагается;κ. τὸν θεόν Plat. — по указанию (воле) божества;κ. νόμον Xen. — согласно обычаю;κ. τοὺς νόμους ζῆν Plat. — жить сообразно с законами;κ. τὰ συγκείμενα Xen. — согласно уговору;κ. τὰ ἤκουον Her. — как я слышал;κατ΄ ἀγχιστεῖα Soph. — по праву (на основании) близкого родства;κ. τέν μητέρα Thuc. — по материнской линии;κ. πάντα τρόπον Xen. — всеми способами;τὸ καθ΄ ἡλικίαν Arst. — соответствующее возрасту;μείζω ἢ κ. δάκρυα πεπονθότες ἤδη Thuc. — больше, чем можно было (бы) оплакать слезами;κατ΄ ἰσχύν Aesch. — сильно;κατ΄ ὀρθόν Soph. — прямо, правильно;κατ΄ ὀργήν Soph. — гневно;καθ΄ ὁρμήν Soph. — ревностно, усердно;καθ΄ ἡσυχίην Her. — спокойно(10) по словам, по мнениюκαθ΄ Ὅμηρον — по Гомеру, как говорит Гомер;
κ. τὸν Θουκυδίδην Plut. — по словам Фукидида(11) как, словноκ. λοπὸν κρομύοιο Hom. — словно луковичная кожура;
μέγεθος κ. συκέην Her. — величиною со смокву;ὁμολογῶ οὐ κ. τούτους εἶναι ῥήτωρ Plat. — соглашаюсь, что оратор я не такой, как они(12) по отношению к, касательноκ. τέν Ἀμφιάρεω ἀπόκρισιν Her. — что касается ответа Амфиарая;
καθ΄ ὅσον Plat. — поскольку;καθ΄ ὅ ἡδέα ἐστίν, ἆρα κ. τοῦτο οὐκ ἀγαθά Plat. — (существуют вещи, которые), поскольку они приятны, постольку именно и нехороши;τὸ κ. τοῦτον εἶναι Xen. — что касается его;τὸ κατ΄ ἄνθρωπον Plat. и τὰ κατ΄ ἀνθρώπους Aesch. — дела человеческие, человеческое;τὰ κ. τέν πόλιν Arst. — государственные вопросы, государственные дела;τὰ καθ΄ ἡμᾶς Xen. — наши делаIIadv.1) внизκ. δάκρυ χέουσα Hom. — роняющая слезы
2) полностью, целикомκ. ἔφαγε Hom. — (целиком) съел (обычно, однако, adv. κατά толкуется как приставка in tmesi)
ион. = καθά См. καθα, т.е. καθ΄ ἅII.in crasi = καὴ εἶτα -
20 καταλυω
(pass.: fut. καταλῠθήσομαι, pf. καταλέλῠμαι)1) развязывать, распрягать(ἵππους Hom.)
2) отвязывать, т.е. снимать(τὸ σῶμα, sc. τοῦ ἀνακρεμαμένου Her.)
3) сносить, разрушать(πολίων κάρηνα Hom.; πόλιν, τείχη Eur.; ναόν NT.)
4) ломать, сокрушать(Διὸς τέν δύναμιν Arph.; τὸ κράτος τῆς βουλῆς Plut.)
5) ниспровергать, подрывать(τέν δημοκρατίαν Arph.; τὸ πλῆθος Lys.; τέν πολιτείαν Dem.)
εἰ μέ ἕξει τὰ ἐπιτήδεια ἥ στρατιά, καταλύσεται ἥ ἀρχή Xen. — если армия не будет иметь продовольствия, власть (полководца) падет6) свергать(τύραννον Thuc., Plut.)
; смещать(τινὰ τῆς ἀρχῆς Xen.)
καταλυθῆναι τῆς ἀρχῆς Her. — лишиться власти7) распускать(τέν βουλήν Her.; τῶν πόλεων τὰ βουλευτήρια Thuc.; τὸ ναυτικόν Dem.)
8) упразднять, отменять(τοὺς νόμους Polyb.; νόμον NT.)
9) выводить из строя(τὸν ἱππέα Xen.)
10) тж. med. кончать, прекращать, оканчивать(τὸν πόλεμον Thuc.; στάσιν Arph.; τὸ πλεῖν Dem.; τὸν βίον Xen., Plut.; τέν φυλακήν Arph.; τὸν λόγον Aeschin.; ἄσκησιν ὑπὸ γήρως Plut.)
κ. τέν εἰρήνην Aeschin. — нарушать мир;ἐν τῷ καταλύειν Arst. — в конце, при окончании;καταλύεσθαι τὰς ἐχθρας Her. — прекращать взаимные раздоры;καταλελυμένης τῆς ἡλικίας Arst. — на склоне жизни11) тж. med. заключать мир(τινί Her., Thuc.)
12) (ср. 1) останавливаться (для отдыха), искать убежища, находить пристанище(παρά τινα Thuc. и παρά τινι Dem.; Μεγαροῖ Plat.; εἰς πανδοχεῖον Plut.)
θανάτῳ καταλύσασθαι Eur. — найти себе отдых в могиле
См. также в других словарях:
Γαλλία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Γαλλίας Έκταση: 547.030 τ.χλμ Πληθυσμός: 58.518.148 κάτ. (2000) Πρωτεύουσα: Παρίσι (2.125.246 κάτ. το 2000)Κράτος της δυτικής Ευρώπης. Συνορεύει στα ΝΑ με την Ισπανία και την Ανδόρα, στα Β με το Βέλγιο και το… … Dictionary of Greek
Γερμανία — Επίσημη ονομασία: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας Προηγούμενη ονομασία (1948 90): Γερμανική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία (ή Δυτική Γερμανία) & Γερμανική Λαϊκή Δημοκρατία) Έκταση: 357.021 τ.χλμ Πληθυσμός: 82.440.309 κάτ. (2000) Πρωτεύουσα:… … Dictionary of Greek
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Συντομευμένη ονομασία: ΗΠΑ (USA) Έκταση: 9.629.091 τ. χλμ Πληθυσμός: 278.058.881 κάτ. (2001) Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον (6.068.996 κάτ. το 2002)Κράτος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τον… … Dictionary of Greek
δίκαιο — Ο όρος δ. είναι ιδιαίτερα ευρύς και χρησιμοποιείται με περισσότερες από μία σημασίες. Γενικά ο όρος δ. χρησιμοποιείται για να προσδώσει την έννοια του ορθού και του πρέποντος σε πράξεις και σε συμπεριφορές.Ως στενός νομικός όρος υπέστη εκτεταμένη … Dictionary of Greek
πεδίο — Στη φυσική, ο χώρος (περιορσμένος ή απεριόριστος) που σε κάθε σημείο του ένα φυσικό μέγεθος έχει μια ορισμένη τιμή, που εξαρτάται γενικά από τη θέση του θεωρούμενου σημείου στον χώρο, ενδεχομένως και από τον χρόνο. Το φυσικό μέγεθος μπορεί να… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Δίκαιο (Αρχαιότητα και Βυζάντιο) — ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΙΚΑΙΟ Το ελληνικό δίκαιο συνδέεται με την εξέλιξη και την ακμή της πόλης στην αρχαιότητα. Οι πολιτειακές μεταβολές και κυρίως η γένεση, η άνθηση και η πορεία της δημοκρατίας στο χρόνο ορίζουν την έννοια, το εύρος, το περιεχόμενο και τα … Dictionary of Greek
οικονομία — Ο όρος, ελληνικός που έγινε παγκόσμιος, σημαίνει, στην πρώτη του έννοια, διαχείριση του οίκου· γενικότερα όμως ο. είναι σήμερα η επιστήμη που μελετά την παραγωγή, τη διανομή και την κατανάλωση του πλούτου και συγχρόνως τους νόμους που τις… … Dictionary of Greek
Ινδία — Επίσημη ονομασία: Δημοκρατία της Ινδίας Έκταση: 3.287.590 τ. χλμ. Πληθυσμός: 1.029.991.145 (2001) Πρωτεύουσα: Νέο Δελχί (12.791.458 κάτ. το 2001)Κράτος της νότιας Ασίας. Συνορεύει Α με το Μπαγκλαντές και τη Μυανμάρ (Βιρμανία), Β με την Κίνα και… … Dictionary of Greek
Μακεδονία — Ιστορική γεωγραφική περιοχή (34.203 τ. χλμ., 2.424.764 κάτ.) της Βόρειας Ελλάδας, της οποίας καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος. Εκτείνεται μεταξύ της οροσειράς της Πίνδου στα Δ, που τη χωρίζει από την Ήπειρο, και του ποταμού Νέστου στα Α, που τη… … Dictionary of Greek
φυσική — Επιστήμη που μελετά τη δομή και τις ιδιότητες της ύλης σε όλες τις πολυποίκιλες συνθήκες και μορφές της, καθώς επίσης τους νόμους που ρυθμίζουν την κίνησή της και τις αμοιβαίες μετατροπές. Αν και η μελέτη της φύσης προκάλεσε το ενδιαφέρον των… … Dictionary of Greek
βιολογία — Επιστήμη που ερευνά τους γενικούς νόμους που διέπουν τη ζωή. Ο όρος χρησιμοποιείται άλλοτε με την έννοια της επιστήμης που ερευνά τις σχέσεις μεταξύ των ζωντανών οργανισμών και του περιβάλλοντός τους και άλλοτε με την έννοια της επιστήμης που… … Dictionary of Greek